Een van de grootste doorbraken in de medische wetenschap is de ontdekking van antibiotica in 1928. Dankzij de opmerkzaamheid van Alexander Fleming kon een enorm aantal dodelijke ziektes relatief makkelijk genezen worden. Inmiddels, honderd jaar later, blijken steeds meer bacteriën antibiotica resistentie te ontwikkelen. Hoe meer antibiotica wordt gebruikt, hoe groter de kans dat enkele bacteriën resistentie ontwikkelen, waardoor ze niet meer bestreden kunnen worden. Hoewel dit nog niet leidt tot acute problemen, maken artsen en wetenschappers zich zorgen voor de toekomst.
Een van de mensen die in de frontlinie strijdt tegen antibiotica resistentie is Sophia Shanko. De medtech ondernemer, gevestigd in Eindhoven, is van oorsprong geen medicus. Toch is haar motivatie persoonlijk: “Zoals bij miljoenen anderen werd mijn leven negatief beïnvloedt doordat een infectie slecht werd behandeld. Dankzij ShanX Medtech (SMX) kan ik ervoor zorgen dat mensen niet meer hoeven lijden onder een slechte behandelde bacteriële infectie. Ook help ik artsen hun patiënten de best mogelijke zorg te bieden.”
Technische opleiding leidt tot medische doorbraak
Ze begon haar loopbaan aan de Piraeus Universiteit voor Toegepaste Wetenschappen, waar ze werd opgeleid als elektrotechnisch ingenieur. Dat een techneut de medische sector kan verder helpen is, zo zegt Shanko, echt niet vergezocht.
Als onderdeel van haar studie bleek ze een handige uitvinder. Tijdens haar stage in 2012 bedacht, en bouwde, ze een draadloos apparaat om postoperatieve patiënten te kunnen volgen, zodat medische noodgevallen al vroeg ontdekt konden worden.
Doorstuderen en uitvinden
Deze stage liet haar kennismaken met de medische sector, een sector die Shanko gedurende haar gehele loopbaan zou blijven bezighouden. Na haar Bachelor in Griekenland (2013) wilde Sophia Shanko eerst nog verder studeren. Ze kreeg een studiebeurs van de EU en trok naar het Verenigd Koninkrijk om aan de Heriot-Watt University te werken aan een apparaat dat de effectiviteit van antibiotica bij patiënten kan meten.
Shanko raakte al snel overtuigd van de waarde van deze nieuwe uitvinding. Wanneer je vooraf weet of een antibioticum zal aanslaan bij een patiënt hoef je minder (verschillende) antibiotica voor te schrijven. Dit voorkomt het gebruik van niet-werkende medicijnen. Medische behandelingen worden daardoor goedkoper. Maar belangrijker: er wordt minder antibiotica voorgeschreven, waardoor resistentie van bacteriën wordt tegengegaan. Shanko denkt terug aan die eerdere behandeling: “Waarom testten de artsen niet of de infectie wel met dat specifieke antibioticum kon worden behandeld? Waarom zoveel tijd verspillen door steeds een ander antibioticum te proberen? Waarom niet gewoon voorschrijven op basis van wat werkt? Voor mij lag het voor de hand om eerst te testen en dan pas voor te schrijven.”
Toen Shanko in 2016 haar master behaalde besloot ze naar Eindhoven te vertrekken, waar ze in 4 jaar haar doctoraal afrondde. Maar nog voordat ze haar proefschrift verdedigde (in 2020) richtte ze haar bedrijf ShanX Medtech op, waarmee ze voortbouwt op haar eerdere werk. Shanko: “Met Shakx zetten bouwen we aan een diagnostische tool om de resultaten bij patiënten met bacteriële infecties te verbeteren.”
Met haar inspanningen trekt Sophia Shanko wereldwijd de aandacht. Ze wordt gevraagd als spreker op congressen, waar ze spreekt over de risico’s van antibiotica resistentie, werd door de Global Biotech Revolution (onderdeel van Cambridge University) uitgeroepen tot BioBusiness Leader of Tomorrow en werd in 2019 ambassadeur van AMR Insights, een groep die wereldwijd strijdt om antibiotica te behouden als krachtig wapen in ons medisch arsenaal. Waarom ze dat doet, als elektrotechnicus?
Shanko: “Ik ben goed met techniek. Daar ben ik voor opgeleid. Maar technische oplossingen bedenken voor medische toepassingen? Kijk, dan héb je het ergens over. Healthcare technologie ontwikkelen om resistentie tegen te gaan? Nóg beter.”