Als CFO kun je niet zonder een stevige koffer vol financiële kennis en ervaring. Gijsbert de Zoeten heeft zijn professionele bagage sinds 1984 continu weten aan te vullen. Zijn loopbaan begon in 1984, toen hij voor het eerst plaatsnam in de collegebanken van de Rijksuniversiteit Groningen. Vijf jaar later, in 1989 verliet hij de universiteit, met een masterdiploma business administration op zak om bij Unilever op de financiële afdeling zijn eerste werkervaring op te doen.
Echte change manager
De Zoeten werkte op verschillende business units en klom op tot financieel directeur in één van de Nederlandse vestigingen. In 2002 werd hij gevraagd voor de functie van financieel directeur bij de Braziliaanse tak van Unilever. Hier ontwikkelde Gijsbert de Zoeten zich tot een change manager pur sang.
In Sāo Paulo (Brazilië) was hij verantwoordelijk voor een financiële afdeling van ongeveer 200 medewerkers, vijf productielocaties en een omzet van ruim $ 1 miljard. En dat binnen een bedrijf dat haar focus opnieuw moest vinden. Hij hielp bij het uitstippelen van een nieuwe toekomst. Zijn bijdrage viel op, want nadat de klus in Brazilië geklaard was, mocht hij (terug in Nederland) het outsourcing-proces van Unilever opnieuw vormgeven.
De Zoeten klom op naar CFO van de B2B-divisie van Unilever, om vervolgens (in 2010) CFO van Unilever Europa te worden. Hij vervulde deze functie zes jaar en hielp het bedrijf in die tijd enorme stappen vooruit te zetten op het gebied van duurzaamheid.
De Zoeten vertelt hierover in een interview met NBA-VRC dat het duurzame denken voor Unilever eigenlijk niet nieuw was: “Mvo zit in de genen van dit bedrijf. Honderd jaar geleden brachten we al margarine en zeep binnen het bereik van gewone mensen.” Maar, zo vervolgt hij, het was vooral de combinatie van duurzaamheid en groei die hem enthousiast maakte. Dat enthousiasme voor duurzaamheid gaat, gaat voor hem verder dan het leveren van een bijdrage aan de maatschappelijke context. Duurzaamheid wordt in de eerste plaats gezien als een business driver.
Duurzaam werken, zonder ermee te pronken
Hij blikt terug en ziet een bedrijf dat in 2010 al tien jaar amper groei kende. Het oude businessmodel, dat lange tijd succesvol was, leverde steeds minder succes op. De omzet bleef hangen op 40 miljard euro. Voor een change manager was het dus tijd om het over een andere boeg te gooien. “Duurzaamheid draagt bij aan innovatie. Dat zorgt niet alleen voor producten waar klanten om vragen. Het maakt een werkgever ook aantrekkelijk voor jong talent.”
Sommige bedrijven meten hun duurzame prestaties, hoe klein die ook mogen zijn, breed uit. Zo niet het Unilever van De Zoeten. Hij koos ervoor om Unilever niet expliciet als duurzame onderneming te presenteren. Voor hem telt het resultaat, niet het imago. “Ik denk dat er op de lange termijn geen andere groei is dan duurzame groei. Palmolie is een voorbeeld van een grondstof die je duurzaam moet verbouwen. Anders ontstaan er tekorten die de grondstofprijs opdrijven. Door je grondstoffen veilig te stellen, kun je de risico’s verlagen.”
Meten is weten?
Veel duurzaamheidsambities van bedrijven sneuvelen op draagvlak onder de stakeholders. Maar ook overheden kunnen roet in het eten gooien, bijvoorbeeld door te veel in allerlei juridische kaders te willen gieten. Hij noemt SOX, de regelgeving rondom corporate governance die na het Enron-schandaal van 2001 werd ingevoerd, als voorbeeld. Gelukkig ziet hij dat het bij de transitie naar duurzamere bedrijfsvoering een stuk beter loopt. Sterker nog, integrated reporting, waarbij ook niet-financiële cijfers worden gerapporteerd, werd door bedrijven als Unilever niet alleen omarmd, maar ook vormgegeven.
Hoewel het fijn is als mensen je inspanningen waarderen, was het niet het applaus waarvoor Gijsbert de Zoeten deze stappen met Unilever zette. Want aandeelhouders kijken niet alleen meer naar omzet en winst. Hij ziet een nieuwe trend: “Bedrijven die voorop lopen in duurzaamheid worden steeds meer beschouwd als een interessante investering. Kijk naar Tesla, dat een marktwaarde heeft die hoger is dan die van veel gerenommeerde automerken. Wij laten zien dat onze innovatiekracht groter is geworden door duurzaamheid. Dat is een sterk statement.”